حل تمرینات جلسه دوم
=============
شُجاعَت/اُم مید وا ری/دوس تان/کَ ما لات/ فُ رو شَن دِ گان/
ل - -/ - - ل - - / - ل - / ل - - ل / ل - - ل -/
===========
مَرَنجان دِلم را کِ این مُرغِ وَحشی
ل - - / ل - -/ ل - - / ل - -
زِ بامی کِ بَر خاست مُشکِل نِشینَد
ل - - / ل - - /ل - - / ل - -
===========
دَ را لَمی کِ آدَمان بِ حَق نَظَر نَمی کُنَند
ل – ل -/ل – ل -/ ل - ل - / ل – ل -
فِرِشتِگانِ حَق نَظَر اَ زان گُذَر نَمی کُنَند






تدریس عروض علمی
============
.
جلسه سوم
.
تمرین تقطیع هجایی شعر و علامت گذاری
---------------------------------------
در دوس گزشنه، انواع حروف ( مصوت و صامت) و نیز انواع هجا( کوتاه – بلند – کشیده) را شناختیم.
اساس تشخیص و تعیین وزن شعر ، بر شناخت و تشخیص همین دو مورد ، در کلماتِ سازنده شعر می باشد.
در این جلسه به تمرین تقطیع هجایی شعر می پردازیم و سپس با جدا کردن این هجا بندی ها ، ارکان را تعیین می کنیم که آن را « تقطیع به ارکان » گویند و بر همان اساس باید افاعیل تشکیل دهنده وزن شعر را بشناسیم.
اگر در همین تمرین تسلط بیابیم به راحتی خواهیم توانست اوزان شعری را تعیین کنیم.
البته شرایطی به نام « اختیارات شاعری » وجود دارد که رعایت آن ها در تعیین وزن شعر موثر و لازم است.
---
تمرینات
-
ابیات زیر را که از حافظ انتخاب شده است تقطیع هجایی کنید و علامت گذاری نمایید:
برای یاد آوری بهتر است که به مبحث شرایط خط عروضی – در درس جلسه دوم – توجه داشته باشیدکه عبارت بودند از:
1 – نوشتن مصوت ها
2 – حذف همزه ( در روان خوانی و روان نویسی)
3 – حذف حروفی که نوشته می شوند ولی خوانده نمی شوند
4 – تکرار حرف مشدد
و رعایت دو مورد زیر؛
1 - حرف ساکن بعد از هجای کشیده علامتی نخواهد داشت و از تقطیع سافط است
2 – نون ساکن بعد از مصوت بلند ، از تقطیع ساقط است
(همه این مطالب به تفصیل در جلسه دوم تشریح شده است)
=======================
عیب رندان مکن ای زاهد پا کیزه سرشت
که گناه دگران بر تو نخواهند نوشت
--
پیرانه سرم عشق جوانی به سر آمد
وان راز که در دل بنهفتم به در آمد
--
رسید مژده که آمد بهار و سبزه دمید
وظیفه گر برسد مصرفش گل است و نبید
--
دیدار شد میسّر و بوس و کنار هم
از بخت شکر دارم و از روزگار هم
--
دلا چو غنچه شکایت زکار بسته مکن
که باد صبح نسیم گره گشا آورد
=====================