اوزان دوری
==========
وزن دوری یا متناوب وزنی است که هر مصراع آن از ۲ دو قسمت تشکیل می شود و قسمت دوم آن تکرار قسمت اول است یعنی هر نیم مصراع در حکم یک مصراع است:
بار غمت می کشم / وز همه عالم خوشم
- ل ل – – ل -/- ل ل - – ل -
مفتعلن فاعلن / مفتعلن فاعلن
مشخصات وزن دوری =
1 - بعد از هر پارۀ اول یا نیم مصراع ، یک مکث بالقوه یا بالفعل وجود دارد(یعنی چه کاملا معلوم باشد و چه ظاهرا مشخص نباشد و با تقطیع آشکار شود)

2 -وزن دوری از ارکان متناوب درست می شود.(یعنی هر نیم مصراع آن از دو افاعیل مختلف تشکیل می شود)
3 - هجای پایانی نیم مصراع اول مانند پایان هر مصراع ، می تواند کوتاه باشد و در تقطیع منظور نگردد.

4 - تعداد هجاهای هرمصراع زوج است و معمولا هر نیم مصراع ۷ یا ۵ هجا دارد

پر کار برد ترین اوزان دوری عبارتند از:
1 - مفتعلن فاعلن/مفتعلن فاعلن
صبح برآمد زکوه- چون مۀ نخشب ز چاه

2 - مستفعلن فعولن/مستفعلن فعولن
دل می رود ز دستم- صاحب دلان خدارا
درداکه رازپنهان- خواهد شد آشکارا

3 - مستفعل مفعولن/مستفعل مفعولن
دایم گل این بستان- شاداب نمی ماند
دریاب ضعیفان را - در وقت توانا یی

4 - مستفعلن فع/مستفعلن فع
چندان که گفتم- غم با طبیبان
درمان نکردند مسکین غریبان

5 - مفاعلن فاعلن/مفاعلن فاعلن
جهان فرتوت باز- جوانی از سر گرفت
به سرزیاقوت سرخ شقایق افسر گرفت

چند تمرین
========
افاعیل اوزان دوری ذیل را مشخص کنید
.
1 =دانم دلت ببخشد بر عجز شب نشینان
گر حال من بپرسی از باد صبحگاهی
2 = سرو چمان من چرامیل چمن نمی کند
همدم گل نمی شودیاد سمن نمی کند
3= چون پیر شدی حافظ از میکده بیرون رو
رندیّ و هوسناکی در عهد شباب اولی
--------------------------------------

اندیشه خود را به یادگار بگذارید

- لطفاً به صورت فارسی بنویسید